Eastman Johnson
Wie bezit kunst van Eastman Johnson (1824-1906), bij leven al ‘de Amerikaanse Rembrandt’ genoemd? Dr. Patricia Hills, professor emerita aan Boston University, is voor het Eastman Johnson Catalogue Raisonné Project op zoek naar Nederlandse portretten, schilderijen en tekeningen van Eastman Johnson om op te nemen in een overzichtscatalogus van zijn werk. Hill geeft gratis haar professionele expertise als u foto’s stuurt naar eastmanjohnsonproject@gmail.com. Een opname in de catalogus helpt mee aan het in kaart brengen van Johnson’s oeuvre en geeft een meerwaarde aan uw schilderij.
Jonathan Eastman Johnson kwam in 1851 naar Den Haag om de geheimen van de Hollandse meesters te ontdekken. Toen hij vier jaar later terugkeerde naar de VS, werd hij bekend als de Amerikaanse Rembrandt. Zo is een schilderij onder haar aandacht gebracht tijdens een restauratie.
Den Haag
Eastman Johnson verbleef, hoewel vier maanden gepland, wel vier jaar in Den Haag om hier het schildersvak te leren. Tijdens zijn verblijf (18
51 tot 1855) werd zijn werk zó sterk beïnvloed door de Nederlandse kunst dat hij al tijdens zijn leven deze bijnaam kreeg, met het licht van Rembrandt en de verstilde intimiteit van Hollandse interieurs.
Voor zijn levensonderhoud schilderde en tekende Eastman Johnson vooral in de regio Den Haag. Hij maakte onder andere schilderijen met portretten van de elite, leden van de koninklijke familie en de adel, notabelen en intellectuelen.
Voorbeelden van geportretteerden zijn prinses Marie van Oranje-Nassau, dochter van prins Frederik en prinses Louise van Pruisen, en leden van de hofhouding. In het Rijksmuseum hangen twee portretten van jonge graven en gravinnen van het geslacht Limburg Stirum. Daarnaast portretteerde hij ook Johan Willem Holtrop, bibliothecaris van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag, en zijn echtgenote.
Ook gaan er geruchten dat Johnson de positie van koninklijke hofschilder aangeboden kreeg. ,“Indien dat het geval is, heeft hij deze afgewezen”, aldus Hills. ,“Dus ik denk niet dat het klopt.”
Wanneer het kon, ging hij zelf op zoek naar onderwerpen, zoals Scheveningse visservrouwen, kaartspelers, kruimeldieven en mensen die zich op de rand van de wet begeven, interesseerden hem. “Hij schilderde vooral scènes uit het dagelijkse leven”, vertelt Hills. In 1854 werd hij lid van de Haagse kunstenaarssociëteit Pulchri Studio.
Revolutie en E. Johnson
Geen enkele Amerikaanse schilder portretteerde zoveel Afro-Amerikanen, indianen en slaven als Johnson, vertelt Hills: “Zijn schilderijen maken de toeschouwer bewust van de onrechtvaardige positie die sommige mensen in de maatschappij innamen. Net zoals de novelle Uncle Tom’s Cabin van Harriet Beecher Stowe, die rond deze tijd uitgegeven werd.’’
In 1854 werd in Den Haag de Tentoonstellingen van Levende Meester gehouden. Eastman Johnson zijn inzending kwam in de Nederlandse pers wegens het afbeelden van zwarte mensen. Zijn schilderij ‘Oom Tom en Evangeline’ (geïnspireerd op Harriet Beecher Stowe’s roman) werd hevig bediscussieerd.
Dr.Patricia Hills: “We weten niet of dit schilderij nog bestaat en zelfs niet hoe het eruitziet. Mogelijk hangt het bij iemand in Nederland aan de muur, we zouden dit belangrijke werk heel graag zien.”
Eastman Johnson vertrekt uit Den Haag
Nadat hij vier jaar in Den Haag had doorgebracht, besloot hij door te reizen naar Parijs en daar samen te werken met Thomas Couture. Voor vertrek vernam hij echter dat dat zijn moeder gestorven was. Enkele maanden later voer hij per schip terug naar de VS. Hier ontwikkelde Eastman Johnson zich tot een van de grootste Amerikaanse kunstenaars uit die tijd en verwierf hij bekendheid als de ‘Amerikaanse Rembrandt’. Tevens was Eastman Johnson ook mede-oprichter van het Metropolitan Museum of Art om op te nemen in een overzichtscatalogus van zijn werk.
Hills: “Kunst van Eastman Johnson hangt prominent in de belangrijkste Amerikaanse musea, zoals het Metropolitan in New York en het Smithsonian in Washington DC, maar is bijvoorbeeld ook te zien in de tv-serie Desperate Housewives.”
©The San Diego Museum of Art
Het grote vraagteken staat achter de jaren tussen 1851 en 1855, toen hij in Den Haag verbleef. Hiervan is verdacht weinig werk bewaard gebleven. Mogelijk omdat hij ongeveer een kwart van zijn werk niet signeerde, maar het kan volgens Hills ook komen door de tand des tijds. Naarmate de jaren verstrijken wordt het werk namelijk donkerder, waardoor de handtekening vervaagt.
Restauratie Eastman Johnson
Hoewel handtekeningen van Eastman Johnson soms slecht zichtbaar worden door de tand des tijds is er een signatuur vastgesteld bij een restauratie bij Schilderijenrestaurie Atelier Iddi. De eigenaresse van een schilderij ‘Portret van Anna Vahlkamp’. De schilderstijl van dit werk komt overeen met de impressionistische schilderijen. Ook het signatuur rechtsonder ‘E. Johnson 185… of 186…’ lijkt origineel. Helaas ontbreekt het laatste cijfer van het jaartal en is vooralsnog onduidelijk of het derde cijfer een 5 of een 6 betreft.
Om beter zicht te krijgen op het signatuur is besloten het verouderde vernis te verwijderen. Door veroudering wordt vernis geel en kan dit vernis het lezen van de onderliggende verflaag belemmeren. Schilderijenrestaurator Zuhura Iddi heeft het schilderij ontdaan van het vergeelde vernis. Beetje bij beetje kwam de originele verflaag tot leven. De afbeeldingen (voor, tijdens, en na restauratie), inclusief de informatie over de geschiedenis zijn opgestuurd naar Dr. Patricia Hills.
Den Haag – onbekende werk
Dr. Patricia Hills is op zoek naar nog onbekende schilderijen en tekeningen van Eastman Johnson. Hij signeerde zijn werk met ‘E.J.’, ‘E. Johnson’ en met ‘Eastman Johnson’, vaak ook met een jaartal erbij en meestal rechtsonder. Maar er is ook werk van hem dat niet is gesigneerd. In beide gevallen is het belangrijk dat dr. Patricia Hills – internationaal dé expert op het gebied van Eastman Johnson – foto’s ontvangt van uw kunstwerk. Ze geeft gratis haar professionele expertise als u foto’s stuurt naar eastmanjohnsonproject@gmail.com, u kunt zowel in het Engels als in het Nederlands schrijven.
Meer info, klik onderstaande afbeelding:
Lees ook de andere artikelen: